- سبد خرید شما خالی است!
- بازگشت به فروشگاه
یکی از مهمترین و حیاتی ترین مسائل هنگام رانندگی نحوه کنترل دقیق و متوقف کردن خودروست. انجام این کار بر عهده سیستم ترمز خودرو می باشد که انواع مختلفی دارد و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. سیستم های ترمز واکنشی یکسان دارند، اما فرآیند انتقال نیرو از پای راننده هنگام فشار آوردن به پدال و ترمز روی چرخ و میزان اثر بخشی آنها با هم تفاوت هایی دارد که در ادامه با نحوه عملکرد سیستم ها آشنا خواهیم شد.
سیستم ترمز مکانیکی
سیستم ترمز مکانیکی جزو اولین نمونه های ترمز تعبیه شده در خودروست که همانطور که از نامش پیداست، عملکرد مکانیکی دارد به صورتی که هنگام فشرده شدن پدال ترمز توسط راننده، نیروی مکانیکی توسط کابل واسط به کفشک ها منتقل می شود و عمل ترمزگیری انجام می شود. توجه داشته باشید که کفشک ها همان لنت ترمز هستند با این تفاوت که به جای ایجاد اصطکاک با دیسک با محفظه ای کاسه ای شکل اصطکاک ایجاد می نمایند.
ترمز مکانیکی علیرغم اینکه سیستمی ساده است، دارای ایراداتی همچون عدم توانایی لازم جهت چند برابر کردن نیروی وارده به پدال، احتمال پارگی و خوردگی سیم ترمز و احتمال از کار افتادن به کلی سیستم ترمز می باشد که نمی توان از آن چشم پوشی کرد.
سیستم ترمز کاسه ای خودرو
ترمز کاسه ای یکی از زیر مجموعه های ترمز مکانیکی است که بیشتر برای چرخ های عقب مورد استفاده قرار می گیرد و به نیروی کمتری نیاز دارد. در این ترمزها یک کاسه تو خالی به همراه دو کفشک تعبیه شده است که در پشت چرخ نصب می شود و کفشک ها از طرفی به لولا و سمتی دیگر به پیستون متصل هستند.
کاسه ترمز هم زمان با چرخ خودرو شروع به چرخیدن می کند و هنگامی که پدال ترمز توسط راننده فشرده می شود، نیروی هیدرولیک به پیستون ها منتقل شده و سپس کفشک ها به سطح داخلی کاسه ترمز می چسبد و سبب کاهش سرعت چرخ ها خواهند شد.
از جمله مشکلاتی که استفاده از سیستم ترمز کاسه ای در خودرو به همراه می آورد، قدرت کم و داغ شدن سریع هنگام ترمزگیری است که به همین دلیل اغلب در چرخ های عقب نصب می شود، همچنین از ویژگی های مثبت آن عدم نیاز آنچنانی به تعمیر و نگهداری نیز می باشد.
سیستم ترمز دیسکی
یکی دیگر از انواع سیستم های ترمز خودرو ترمز دیسکی است که از چند بخش اصلی، دیسک ترمز، لنت ها و کالیپر تشکیل می شود. دیسک ترمز به چرخ متصل است و هم زمان با آن می چرخد، پس از این لنت ها که در دو طرف آن قرار دارند و به کالیپر متصل اند با اعمال فشار روی پدال پیستون اصلی، روغن ترمز را به سمت پیستون های فرعی چرخ ها می‌فرستند و با فشار روغن و باز شدن پیستون فرعی به سطح دیسک فشار می آورند در نتیجه ایجاد اصطکاک با سطح دیسک سبب کاهش سرعت و توقف خودرو می شود.
در این سیستم لنت های با گذشت زمان و در اثر اصطکاک دچار خوردگی می شوند و نیاز به تعویض دارند. در صورتی‌که لنت ها به موقع تعویض نشوند می‌توانند به سطح دیسک ترمز آسیب وراد کنند.
از ویژگی های مهم و مثبت ترمز دیسکی می توان به قابلیت بالای انتقال گرمای ترمز، وزن کمتر نسبت به مدل کاسه‌ای، توانایی کنار زدن سریع آب از روی دیسک، قدرت بالا هنگام ترمزگیری و کاهش میزان افت عملکرد ترمز اشاره نمود.
سیستم ترمز هیدرولیکی
سیستم ترمز هیدرولیکی عملکردی شبیه ترمز مکانیکی دارد با این تفاوت که به جای کابل از لوله های روغن ترمز در آن استفاده می شود که تاثیر بهتری در سیستم ترمزگیری خواهد داشت. ترمز هیدرولیکی یکی از شایع ترین و رایج ترین ترمزهای مورد استفاده در خودروهای سبک و سنگین است. نحوه کار این سیستم به این صورت است که هنگام وارد کردن فشار به پدال ترمز، نیرو به وسیله اهرمی به پمپ اولیه روغن انتقال داده می شود و به کمک پیستون، روغن با فشار به داخل دستگاه ترمز وارد می شود و عمل ترمزگیری انجام می گردد. یکی از نکات مهم در ترمز هیدرولیکی خالص بودن مایعات و عدم وجود حباب هوا در آن است، چراکه باعث کاهش راندمان ترمز می شود.
سیستم ترمز ضد قفل (ABS)
یکی از حوادث غیر متنظره ای که در هنگام ترمزگیری ممکن است اتفاق بیافتد، قفل شدن ترمز و از دست دادن کنترل خودروست که این اتفاق موجب سرخوردن اتومبیل به جهات دیگر و تصادف با سایر موانع یا خودروها می شود. اما سیستم ترمز ضد قفل یا همان ABS که جزو سیستم های نوین است به راننده این امکان را می دهد تا در هنگام ترمزگیری شدید بتواند در مسیر مورد نظر خودرو را به خوبی هدایت کند و با تشخیص احتمال قفل شدن ترمزها فشار روغن را از چرخ های در معرض قفل شدن بردارد و در کسری از ثانیه مجددا فشار روغن را اعمال کند. سیستم های ABS مجهز به یک پردازشگر الکترونیکی، یک حسگر برای هر چرخ، پمپ الکترونیکی و مخزن تحت فشار هیدرولیکی هستند. در این سیستم حسگرها دائم در حال آنالیز اطلاعات هستند تا در صورت خطر با شیر هیدرولیکی، فشار روغن را قطع یا وصل کنند.
اما سیستم های ترمز نوین تنها به سیستم ABS ختم نمی شود و دیسک های کربن سرامیک، ترمز دینامیک و سیستم ترمز الکتریکی جزو این سیستم می باشند. دیسک کربن سرامیک یکی از جدیدترین دیسک های صنعت خودروسازی و تولید ترمز است که در ابتدا در مسابقات موتور اسپرت قرار می گرفت و سپس برای اولین بار در خودروی پورشه کاررا GT به عنوان یک خودرو شهری نصب شد. دیسک های سرامیکی از قابلیت هایی همچون طول عمر بالاتر، مقاومت در برابر حرارت و حساسیت کم تر در برابر خوردگی نسبت به دیسک های چدنی هستند .
ترمز دینامیک نیز سیستمی است که نیروی ترمز هر چرخ را به صورت جداگانه کنترل می کند و بر اساس میزان باری که هر چرخ تحمل می نماید، میزان ترمزگیری آن نیز متفاوت می باشد.
ترمز الکتریکی یکی از جدیدترین انواع سیستم های ترمز خودرو است که به نام ترمز سیمی نیز شاخته می شود. در این سیستم هیچ گونه اتصال مکانیکی بین پدال ترمز و واحد اعمال کننده وجود ندارد و سیستم با پارامترهای دریافت شده از میزان و سرعت فشار پای راننده روی پدال، عملکرد ترمزگیری را برای هر چرخ انجام می دهد.
نشانه های خرابی سیستم ترمز خودرو
سیستم ترمز یکی از مهمترین سیستم های هر خودرو است که عملکرد صحیح انواع آن تاثیر به سزایی در ایمنی هنگام رانندگی دارد. با توجه به میزان اهمیت این سیستم باید نشانه های خرابی آن را بشناسیم و در صورت بروز سریعا به بر طرف کردن آن مشکل بپردازیم چراکه این معظل علاوه بر آسیب های مالی می تواند آسیب های جانی جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
انحراف از مسیر
ممکن است هنگام رانندگی متوجه این شده باشید که خودرویتان در زمان ترمزگیری به طرفین منحرف می شود و آنگونه که شما می خواهید حرکت نمی کند. دلیل این اتفاق می تواند گیر کردن یکی از کالیپرها در سیستم ترمز و اصطکاک یکی از چرخ ها باشد که باعث انحراف خودرو می‌شود.
از دیگر دلایل انحراف خودرو از مسیر می توان به تا شدن شلنگ های ارتباطی که سبب حرکت نامتوازن کالیپرها در زمان ترمزگیری می شوند و نابرابری لنت ها که باعث وارد شدن فشار ناهمسان به چرخ خواهد شد، اشاره نمود.
ضخامت لنت های ترمز
همانطور که می دانید با گذشت زمان لنت ها دچار خوردگی می شوند و عملکرد صحیح خود را هنگام ترمزگیری از دست می دهند. اگر زمان رانندگی با علائمی مانند صداهای عجیب و صوت مانند از سیستم ترمز، کشیده شدن خودرو حین ترمزگیری، وجود ناپایداری و لرزش در پدال ترمز مواجه شده اید، می بایست ضخامت لنت ها را بررسی نمایید و در صورتی که این ضخامت کمتر 0.5 سانتی متر بود، اقدام به تعویض لنت ها نمایید.
لرزش و ناپایداری در پدال ترمز
اگر هنگام رانندگی با لرزش هایی از سوی پدال ترمز مواجه شده اید، باید دیسک ترمز خودرویتان را بررسی نمایید، چراکه این لرزش به دلیل تاب داشتن و سطح ناهموار دیسک ها در تماس با لنت ترمز می باشد. تاب خوردگی دیسک ها زمانی رخ می دهد که تحت فشار بالا در مدت زمان طولانی قرار گرفته باشند و گرمای حاصل از این اصطکاک در ترمزگیری های متعدد موجب توقف های مکرر هنگام راندن خودرو در سرازیری ها و ترافیک می شود.
علاوه بر لرزش، پدال ها ممکن است دچار ناپایداری و عدم عملکرد صحیح هنگام رانندگی شوند. در پدال ترمز غیر حساس، ناپایداری و لرزش نشانگر لنت های ساییده شده یا وجود مشکلی در سیستم هیدرولیک، مانند وجود هوا در خطوط ارتباطی و نشتی روغن ترمز هستند و در پدال ترمز حساس نیز دلیل این ناپایداری می تواند، دیسک ساییده شده و ناهموار یا روغن ترمز کثیف و دارای رطوبت باشد.