موتور انژکتور
موتور انژکتور (Fuel Injected) یک نازل برای تزریق سوخت، هوا و بخار آب تحت فشار می باشد، که اولین بار در سال 1858 میلادی توسط یک شخص فرانسوی به نام آنری ژیفار اختراع شد. در سال 1950 و اوایل سال 1960 میلادی توسط کارخانه شورولت و پونتیاک اولین طرح سوخت رسانی انژکتوری مکانیکی از نوع تزریق دائم تولید و عرضه شد. در ادامه به مقایسه موتور انژکتور و کاربراتور در نحوه عملکرد، مزایا و معایب خواهیم پرداخت.
نحوه عملکرد انژکتور
در سیستم های انژکتوری، معمولا به تعداد سیلندرهای خودرو، انژکتور وجود دارد و هر کدام عمل انتقال سوخت را به سیلندر انجام می دهند. در سیستم های انژکتور از سنسورهایی مانند دریچه گاز، سنسور اکسیژن، فشار منیفولد، دور موتور و…. به منظور جمع آوری اطلاعات موتور استفاده می شود. اطلاعت سنسورها به مغز الکترونیکی خودرو یا همان ECU فرستاده می شوند و پس از بررسی و پردازش دستورات اجرائی از طریق عملگرهایی مثل موتور پلهای، کوئل، پمپ بنزین و….. روی موتور اعمال می گردند. انژکتور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و در جلوگیری از آلودگی هوا نقش موثر و چشم گیری تری در مقایسه با موتور کاربراتور دارد. همچنین سوخت رسانی به وسیله موتور انژکتور کامل و بسیار دقیق تر از سوخت رسانی کاربراتوری است.
مزایای استفاده از موتور انژکتور
- ECU با استفاده از اطلاعاتی که توسط سنسورها ارسال می شوند، محاسباتی دقیقی به منظور تعیین میزان سوخت مصرفی انجام می دهد و پس از این محاسبات ECU، مقدار و زمان پاشش سوخت را با استفاده از دستورات ارسالی به موتور انژکتور تعیین می نماید و در نتیجه مصرف سوخت کاهش پیدا می کند.
- سیستم انژکتوری موجب بهبود عملکرد، افزایش گشتاور و توان خروجی موتور و همچنین افزایش راندمان حجمی، حرارتی موتور می شود.
- ارتعاشات و ضربات موتور کمتر می شود و رانندگی با یک خودروی انژکتوری به مراتب بهتر و راحت تر از یک خودروی کاربراتوری است.
- از مهم ترین ویژگی های موتور انژکتور کاهش میزان آلاینده ها و آلودگی هوا به دلیل تنظیم مناسب زمان جرقه، نحوه تزریق سوخت، حالت پایدار موتور و….. می باشد.
موتور کاربراتور در خودرو
اولین موتور کاربراتور (carburetor engine) در سال 1826 میلادی توسط ساموئل موری اختراع شد، او اولین کسی بود که برای استفاده در موتور نفتی یک کاربراتور را به ثبت رساند. کاربراتور در مسیر هوای ورودی به داخل سیلندر نصب شده و سوخت خودرو را از حالت مایع تبدیل به پودر می کند.
موتور انژکتور، در خودروهای قدیمی استفاده می شد و به دلیل مشکلاتی که به همراه داشت به ویژه مشکلات زیست محیطی در مقایسه موتور انژکتور و کاربراتور از رد خارج شد و امروزه دیگر هیچ خودرویی کاربراتوری تولید نمی شود.
انژکتور یا کاربراتور؟ چرا؟
در حال حاضر موتور کاربراتوری در میان سازندگان خودرو منسوخ شده است، که از مهم ترین دلایل آن توسعه سیستم های انژکتوری و همچنین معایب کاربراتور می باشد.
معایب کاربراتور
- تنظیم سخت سیستم جرقه زنی
- کارکرد نامناسب خودرو در سرما یا گرما
- وابستگی کاربراتور به شرایط محیطی
- عدم توزیع یکسان سوخت به سیلندرها
- قدرت کمتر نسبت به موتور انژکتور
- آلایندگی بیشتر نسبت به سیستم های انژکتوری
- احتمال خطا در تنظیمات
- ارتعاشات و ضربههای شدید نسبت به انژکتور
- فاقد سیستم بازگشت سوخت
موتور انژکتور مزایای بی شماری دارد، که اغلب خودروسازان در مقایسه آن با سیستم کاربراتور تمایل بسیار بیشتری برای استفاده از آن را دارند.
مزایای انژکتور
- افزایش راندمان حرارتی و حجمی موتور
- افزایش توان خروجی و گشتاور موتور
- حجم نسبتا ثابت هوای ورودی
- بهبود عملکرد و عدم نیاز به ساسات
- روشن شدن سریعتر و بهتر موتور در هوای سرد
- کاهش ارتعاشات و ضربات موتور
- کاهش تولید آلایندگی های زیست محیطی
- استانداردهای سخت گیرانه
- کاهش مصرف سوخت
- سیستمهای اندازهگیری دقیق الکترونیکی
- قابلیت ارتقا موتور به وسیله توربو شارژر و سوپرشارژر
- قابلیت بهبود عملکرد به وسیله کیت مکش و فیلتر هوا
با توجه به مطالبی که در این مقاله گفته شد، می توان اینگونه نتیجه گیری کرد، که استفاده از سیستم های انژکتوری به مراتب بهتر از سیستم های کاربراتوری است و مهم ترین ویژگی آن کاهش تولید آلاینده ها و جلوگیری از آلودگی محیط زیست و هوا می باشد.